| الوصف: |
Propolis, bitkilerin bütün yapılarından ve bitki salgılarından bal arıları (Apis mellifera) tarafından birleştirilen, fenolik asitler, flavonoidler gibi çok çeşitli aktif bileşik içeren, anti-bakteriyel, anti-fungal, anti-viral, anti-tumor ve anti-inflamatuar gibi pek çok biyolojik ve farmakolojik özellikler gösteren yapışkan bir apiterapik maddedir. Pamuk (Gossypium spp.), dünya da sıcak iklimin görüldüğü hem tropik hem de subtropik bölgelerde geniş alanlarda tarımı yapılan bir endüstri bitkisidir. Pamuk tarımında üretimin yanı sıra verim ve kaliteyi etkileyen birçok stres faktörü bulunmaktadır. Bu faktörlerin başında toprak kökenli bir fungus olan Verticillium dahliae Kleb.’in sebep olduğu solgunluk hastalığı gelmektedir. Etkin ve ekonomik bir kimyasal mücadelesi olmayan bu hastalığa karşı en etkili yol dayanıklı/tolerant çeşitlerin geliştirilmesidir. Bu tez çalışmasında ilk aşamada ham propolisin etil alkol ekstraktı (PEE)’nın V. dahliae’nin yaprak döken (PHCVd47 izolatı) ve yaprak dökmeyen (PHCVd3 izolatı) patotipleri üzerine etkileri, in-vitro koşullarda farklı konsantrasyonlarda (0,003, 0,06, 0,125, 0,25, 0,5 ve 1 ppm/ml) PEE içeren Patates Dextroz Agar (PDA-Difco) besiyerlerindeki miseliyal gelişme ölçülerek belirlenmiştir. İkinci aşamada in-vitro’da en etkili bulunan PEE dozu (1 ppm/ml) Giza 45 (dayanıklı), Carmen (tolerant) ve Acala SJ2 (duyarlı) pamuk çeşitlerine uygulanmış ve patojenin yaprak dökmeyen (PHCVd3 izolatı) ile yaprak döken patotiplerine (PHCVd47 izolatı) karşı bitki büyütme odasında saksı denemesinde bu çeşitlerin duyarlılıkları belirlenmiştir. In vitro denemeler tesadüf parselleri deneme deseninde üç tekerrürlü olarak, In-vivo’da saksı denemesi ise beş tekerrürlü olarak yürütülmüştür. In vitro’da engelleme test sonuçlarına bakıldığında, PEE’nın en etkili dozu 1 ppm/mL olarak belirlenmiş ve bu doz yaprak dökmeyen patotipe (PHCVd3 izolatı) karşı % 75,2 oranında etkili bulunurken, yaprak döken (PHCVd47 izolatı) patotipe karşı ise % 74,4 oranında etkili bulunmuştur. Saksı denemesinde PEE (1 ppm/ml) uygulanan pamuk çeşitlerinde yaprak dökmeyen (PHCVd3 izolatı) ve yaprak döken (PHCVd47 izolatı) patotiplerine karşı en düşük hastalık şiddeti indeks değerleri dayanıklı Giza 45 çeşidinde sırasıyla 1,34 ve 1,64 olarak saptanırken, en yüksek hastalık şiddeti indeks değerleri sırasıyla duyarlı Acala SJ2 çeşidinde 3,80 ve 3,90 olarak saptanmıştır. Çalışmada PEE’nın V. dahliae üzerine antifungal etkiye sahip olduğu ve biyopestisit olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Propolis is a sticky apitherapy substance that is combined by honeybees (Apis mellifera) from all structures and plant secretions of plants, contains a wide range of active compounds such as phenolic acids, flavonoids, and shows many biological and pharmacological properties such as anti-bacterial, anti-fungal, anti-viral, anti-tumor and anti-inflammatory. Cotton (Gossypium spp.) is an industrial plant that is farmed in large areas in both tropical and subtropical regions where the warm climate is seen in the world. In cotton farming, there are many stress factors that affect production as well as yield and quality. One of these factors is wilt disease caused by Verticillium dahliae Kleb., a fungus of soil-borne origin. The most effective way against this disease, which does not have an effective and economical chemical control, is the development of resistant/tolerant varieties. In the first stage of this thesis study, the effects of raw propolis on the pathotypes of ethyl alcohol extract (PEE) on the defoliating (PHCVd47 isolate) and non-defoliating (PHCVd3 isolate) pathotypes of V. dahliae, In-vitro conditions, different concentrations (0.003, 0.06, 0.125, 0.25, 0.5 and 1 ppm/ml) were determined by measuring the mycelial development in Potato Dextrose Agar medium (PDA-Difco) containing PEE. In the second stage, the most effective PEE dose (1 ppm/ml) in in-vitro was applied to Giza 45 (resistant), Carmen (tolerant) and Acala SJ2 (susceptible) cotton varieties and the susceptibility of these varieties was determined in the pot trial in the plant growth room against the pathogen's non-defoliating (PHCVd3 isolate) and defoliating pathotypes (PHCVd47 isolate). In vitro trials were carry out in a randomized plot design with three replications, and the pot trial was conducted with five replications in-vivo. When looking at the inhibition test results in in-vitro, the most effective dose of PEE was determined as 1 ppm/ml and this dose was found to be 75.2% effective against nondefoliating pathotype (PHCVd3 isolate), while it was found to be 74.4% effective against defoliating pathotype (PHCVd47 isolate). In the pot trial, the lowest disease severity index values against non-defoliating (PHCVd3 isolate) and defoliating (PHCVd47 isolate) pathotypes in cotton varieties applied to PEE (1 ppm/ml) were determined as 1.34 and 1.64 respectively in the resistant Giza 45 variety, The highest disease severity index values were 3.80 and 3.90 in the susceptible Acala SJ2 variety, respectively. The study concluded that PEE has antifungal effect on V. dahliae and can be used as a biopesticide. Bu tez çalışması tarafından 20 20F EBE0 12 Pamukkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri nol u proje ile desteklenmiştir. |
