دورية أكاديمية
İmam Şâfiî’nin Hukuk Düşüncesindeki Re’y Nosyonuna Dair Epistemolojik Bir İnceleme
| العنوان: | İmam Şâfiî’nin Hukuk Düşüncesindeki Re’y Nosyonuna Dair Epistemolojik Bir İnceleme |
|---|---|
| المؤلفون: | Abdurrahim Kozalı |
| المصدر: | Uludağ İlahiyat Dergisi, Vol 33, Iss 1, Pp 1-34 (2024) |
| بيانات النشر: | Bursa Uludağ University, 2024. |
| سنة النشر: | 2024 |
| المجموعة: | LCC:Philosophy. Psychology. Religion |
| مصطلحات موضوعية: | Philosophy. Psychology. Religion |
| الوصف: | Fıkıh düşüncesinin ehl-i re’y - ehl-i hadis diyalektiği içinde doğduğu ve sürdüğü bilinmektedir. İmam Şâfiî, söz konusu diyalektikte genel olarak “ehl-i hadis fakihler” içerisinde değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, esasen “dört hak mezhebin” norm üretimi bağlamında müşterek zeminini teşkil eden asgari koşullar tespit edilmeye çalışıldıktan sonra, daha çok zannî sahada ortaya çıkan ayrışmaya işaret edilip, bu noktada İmam Şâfiî’nin farklılaştığı yönle birlikte, onun hukuk sisteminde gözlemlediğimiz re’y nosyonuna dair epistemolojik bir inceleme yapılmaya çalışılmıştır. Bu inceleme sonucunda vahiy verilerinin doğru anlamının ancak fıkıh formasyonuna sahip kimseler tarafından tespit edilebileceği, Şâfiî’nin de “beyân teorisi”ni bu amaçla geliştirdiği üzerinde durulmuştur. Beyân teorisi naslara üst bir bakışı mümkün kıldığı gibi, teâruz gibi sorunların çözümünü de sağlamaktadır. Diğer yandan Şâfiî’nin er-Risâle’de ayrıntılı işlediği haber teorisi de kendisinin re’y nosyonunu ortaya koyduğu konulardandır. Haber teorisi çerçevesinde, âhâd haberlerle amel için, bunların sahih bir şekilde intikali ile yetinmeyip, pratikte kendileriyle amel edilebilmesi için ilave şartlar koymuş olması da yine aynı formasyona işaret etmesi bakımından önemlidir. Özellikle Hanefî düşünce açısından tespit edilen “ilkesel düşünme” eğiliminin esasen Şâfiî için de, bir ölçüde de olsa geçerli olması, ele aldığımız konu bakımından dikkat çekicidir. İslam hukukunun üçüncü kaynağı olan icmâın rasyonel içerik kazanmasının da ilk kez Şâfiî tarafından gerçekleştirildiği, yine konumuz bakımından önemli olan diğer hususlardan birisidir. Son olarak, hükümlerin bir gerekçeye bağlı olarak vazedildiği ve bu gerekçenin bulunduğu yerde hükmün de bulunması gerektiği, şeklindeki tespitleri ile Şâfiî, hukuk alanında nedensellik ve yasa fikrini benimsemiş olması bakımından da ayrıca önem taşımaktadır. |
| نوع الوثيقة: | article |
| وصف الملف: | electronic resource |
| اللغة: | English Turkish |
| تدمد: | 2980-2482 |
| Relation: | https://doaj.org/toc/2980-2482 |
| DOI: | 10.51447/uluid.1363264 |
| URL الوصول: | https://doaj.org/article/6c8bde7597874233974cab3a6ff4a09f |
| رقم الأكسشن: | edsdoj.6c8bde7597874233974cab3a6ff4a09f |
| قاعدة البيانات: | Directory of Open Access Journals |
Full Text Finder | تدمد: | 29802482 |
|---|---|
| DOI: | 10.51447/uluid.1363264 |